Federación Foros por la Memoria
Comunicados y Documentos de la Federación
Noticias
Agenda
Artículos y Documentos
Home » Noticias

El callejero ferrolano restituye la memoria del contralmirante Antonio Azarola

Varios Medios, | 9 febrero 2011

El Concello dedica la plaza situada frente al Parador de Turismo al contralmirante fusilado en el 36

Diario de Ferrol, 05-02-2011

El callejero ferrolano restituye la memoria del contralmirante Antonio Azarola

SÁBADO, 05 DE FEBRERO DE 2011

CRISTINA R. CALVO > FERROL

Una placa situada en la parte frontal del Parador de Turismo, y que da nombre al espacio público situado en la zona, recuerda desde ayer la figura del contralmirante Antonio Azarola Gresillón. Así se da cumplimiento a un acuerdo plenario resultado de una petición, a través de una moción de EU y de colectivos como la Asociación de Memoria Histórica Democrática y Fuco Buxán.

El acto fue algo más que el descubrimiento de una placa. La emoción estuvo presente en todo momento, ya que nietos, bisnietos y hasta un pequeño tataranieto pudieron percibir el cariño del medio centenar de personas que se dieron cita con el fin de restituir la memoria de un ferrolano de adopción, ya que, aunque navarro de nacimiento, hizo mucho por la ciudad de la que fue jefe del Arsenal y donde desgraciadamente fue fusilado el 4 de agosto de 1936, por su lealtad. Así, fue asesinado por no secundar el golpe militar y seguir  fiel al gobierno de la República.

En la semblanza realizada ayer por Miguel García Bañales se recordó un carácter “apolítico y moderado”  que lo hizo idóneo para el cargo de subsecretario de Marina y posteriormente Ministro de Marina, puesto desde el que evitó una reconversión naval. Volvió después a Ferrol y cuando se produjo la sublevación fue acusado y asesinado únicamente por su “extrema lealtad”.

El relator recordó que esta “injusticia” conmocionó a Ferrol, porque el pueblo lo quería y se convierte de este modo en un “ejemplo de moral y un ejemplo democrático para todos”.

La colocación de la placa que da nombre a esta plaza permite así que se recupere “la dignidad civil” de este militar.

El regidor municipal, Vicente Irisarri, aseguró que el acto celebrado ayer “justifica un mandato municipal” y aseguró que lo que se está haciendo es “justicia”.

El alcalde de la ciudad naval pidió que el ejemplo de la figura de Azarola y desde ahora la plaza que lleva su nombre y que lo perpetua en la ciudad “sirva para guiarnos por una convivencia pacífica por los siglos de los siglos”.

En nombre de la familia del militar, su nieta Ángeles Jaureguízar Azarola, agradeció muy emocionada este homenaje y manifestó el orgullo de la familia por conseguir “la memoria restituida y la justicia perseguida”.

El alcalde hizo entrega a la descendiente del que fue ministro de Marina de un pergamino acreditativo de la distinción y, acompañado de otro de sus nietos, Antonio Azarola Gay, descubrió la placa conmemorativa.

Una ofrenda floral del Concello y también de las asociaciones de Memoria Histórica y Fuco Buxán pusieron fin al acto, en el que tomaron parte además de representantes municipales del PSOE, EU y BNG, de entidades culturales y vecinales, personas anónimas que recuerdan al contralmirante, la labor llevada a cabo y el sacrificio realizado en defensa de la legalidad.

Además de la colocación de la placa, que da nombre a la plaza, la concejalía de Cultura del Ayuntamiento ferrolano ha editado una unidad didáctica para su uso en los centros de enseñanza de Ferrol, bajo el título “O Golpe de estado do 36 en Ferrol e bisbarra”.

http://www.diariodeferrol.com/index.php/periodico-impreso/ferrol/14685-b-noticia

Fuco Buxán,  10.05.2009

Unha Rúa ferrolá levará o nome de Antonio Azarola

“Una generación no debe ser la depositaria silenciosa de los valores morales que ha heredado. Aparte del deber de acrecerlos, se le impone el de perpetuarlos en el libro y en la piedra”.

Luis Enrique Azarola Gil.

En homenaxe a Antonio Azarola

Este párrafo inicial, dun familiar seu rioplatense noutro contexto, conecta perfectamente co   acordo plenario do Concello de Ferrol do pasado 26 de marzo, aprobando a moción do Grupo Municipal de EU-IU de dedicar unha rúa da cidade ao Contralmirante Antonio Azarola Gresillón, fusilado polos sublevados franquistas o 4 de agosto de 1936.

Esta Asociación Cultural, que xa participara na homenaxe a Antonio Azarola no Cemiterio de Vilagarcía o 4.9.2006, súmase a esta iniciativa que vén honrar a memoria de cantas persoas perderon a súa vida en defensa da democracia e da legalidade Republicana.

A Asociación Cultural “Fuco Buxán”, ademais de fomentar a análise, o debate e a reflexión en torno aos temas culturais e sociais, que conforman a realidade actual e a nosa historia recente, ten tamén entre os seus fins o promover o coñecemento e a consolidación da nosa Memoria Histórica e o recoñecemento aos seus protagonistas.

Por iso, insta e anima ao Goberno Municipal a levar a cabo canto antes esta decisión plenaria, rendendo merecida homenaxe a todos os homes e mulleres que, en defensa dos seus ideais e principios, sufriron represión e morte na nosa cidade a mans dos inimigos da liberdade da legalidade e do progreso.

Comunicado da nosa Asociación no acto de Vilagarcía

“O pobo de Ferrol está, por moitos motivos, en débeda de gratitude con Antonio Azarola,

Na súa breve etapa como Ministro de Mariña, achándose os Estaleiros sen carga de traballo ao bordo da ruína económica para miles de familias ferrolás, creou Azarola un novo “Plan de Escuadra”, e defendeuno con tal acerto e rigor ante o Congreso, que non só logrou a súa aprobación unánime, senón a gratitude e o recoñecemento da Comisión desprazada desde Ferrol ao efecto, e o aplauso do pobo ferrolán.

Desde o seu posto de Almirante do Arsenal, polos seus correctísimas relacións coas Autoridades e a Sociedade Civil, polo celo no desempeño do seu cometido, polo sua hombría de ben, concitou o respecto e o afecto de subordinados e conciudadanos..

E estamos en débeda os ferroláns, á vez que orgullosos, polo seu nobre exemplo de dignidade, de respecto escrupuloso á legalidade e á democracia., que lle levou ao sacrificio no cumprimento do seu deber, como militar e como cidadán.

Foi un dos primeiros en caer ante as balas da intolerancia, do sectarismo e dos adversarios dunha orde social máis xusta. Non podían consentir os seus inimigos, os do pobo, os de España, que unha persoa desa talla moral e profesional non se sumase aos seus propósitos.

Tras él caeron na nosa comarca preto de 800 persoas, moitos máis perderon a súa liberdade, o seu traballo ou a súa carreira.  A todos eles, como ao Almirante Azarola Gresillón, o noso eterno recordo de gratitude e admiración”.

Breve biografía

Antonio Azarola Gresillón (Tafalla, 1874 – Ferrol, 1936).

De ascendencia guipuzcoana e francesa, vivíu a súa infancia e mocidade en Uruguay, regresando en 1891 para ingresar na Escola Naval de San Fernando, onde obtén o número un da súa promoción.

A súa calidade humana e a súa categoría de mariño ilustrado e de competente profesional fixéronse evidentes nunha longa carreira de case medio século ao servizo da Armada.

Exerceu o mando de numerosos buques, entre eles os acoirazados Jaime I e Alfonso XIII e a xefatura da Base e Escuadra de Cartagena e Ferrol.

Especialista en Artillería e Tiro Naval e Enxeñeiro Electrónico, colaborou con importantes traballos científicos na Revista Xeral de Mariña.

En 1932 ascende a contralmirante e é nomeado Xefe de Persoal do Ministerio de Mariña.

Subsecretario de Mariña no goberno de Giral e Ministro de Mariña no de Portela Valladares.

No seu breve paso polo Ministerio de Mariña puxo as bases para mellorar a preparación técnica e crear unha flota moderna. O seu Plan de Escuadra, que defendeu persoalmente no Congreso, atallou o paro forzoso de centos de traballadores da Constructora.

Ao producirse a sublevación militar de Xullo de 1936, como Xefe do Arsenal de Ferrol, é requerido repetidamente polos sublevados para sumarse a ela, polo seu cargo e polo seu referente de prestixio.

Azarola mantense fiel ao Goberno legalmente constituído e trata de evitar derramamentos de sangue. Detido en Capitanía desoe as suxestións de exiliarse confiando poder defender o seu recto proceder. Acusado de “abandono de servizo ante sediciosos e rebeldes” o Consello de Guerra senténciao a pena de morte.

É fusilado no Cuartel de Dolores o 4 de agosto, sepultado no cemiterio de Ferrol e trasladado logo ao de Vilagarcía.

Estaba en posesión de numerosas condecoracións españolas e estranxeiras, entre elas a de Comendador da Legión de Honor de Francia.

Casado en 1903 en Ferrol con Carmen Fernández de Celis García-Zúñiga, tiñan dous fillos: Antonio e Carmen.

http://www.fucobuxan.com/index.php?option=com_content&task=view&id=313&Itemid=28

La Voz de Galicia, 5/2/2011

El recuerdo de Antonio Azarola brilla en Capitanía

El Concello dedica la plaza situada frente al Parador de Turismo al contralmirante fusilado en el 36

B. Antón FERROL/LA VOZ

El contralmirante Antonio Azarola Gresillón se encontraba al mando del Arsenal de Ferrol el 20 de julio de 1936. A pesar de que muchos intentaron convencerle para que se sumase a la rebelión franquista, el militar se mantuvo fiel a la República. Buscaba una neutralidad que evitase la guerra, el derramamiento de sangre, pero no lo consiguió. Pocos días más tarde, el militar fue detenido y sometido a un consejo de guerra, y el 4 de agosto, en el cuartel de Dolores, Azarola fue fusilado con un crucifijo entre sus manos.

Casi setenta y cinco años después de su desaparición, el Concello ha querido rehabilitar el nombre del que fuera jefe del Arsenal de Ferrol dedicándole una plaza de la ciudad: la situada frente al Parador de Turismo, junto al edificio de Capitanía. Y precisamente allí mismo, ayer por la tarde, el alcalde de Ferrol, Vicente Irisarri, y otros miembros de la corporación escenificaron ese reconocimiento mediante la celebración de un acto en el que se descubrió una placa en recuerdo de Azarola. A la cita también asistieron varios descendientes del militar, así como directivos y miembros de las asociaciones Fuco Buxán y Memoria Histórica Democrática, impulsoras de la iniciativa junto a Plácido Carro e Izquierda Unida (IU).

Todos ellos destacaron la elevada talla humana del contralmirante Azarola Gresillón, un «hombre de palabra» cuya lealtad al Gobierno legítima y democráticamente constituido, al que había prometido servir, le costó la vida.

http://www.lavozdegalicia.es/ferrol/2011/02/05/0003_201102F5C2991.htm